Unaprjeđivati međusektorsku saradnju, infrastrukturu i kompetencije pružalaca usluga socijalne zaštite - izvještaj za 2023.

Prema istraživanju koje je provedeno u svrhu pripreme Strategije razvoja sistema socijalne i dječije zaštite u FBiH, konstatovan je niz nedostataka i slabosti (nedovoljni financijski, prostorni, tehnički kadrovski kapaciteti nadležnih institucija, te neadekvatna organizacija posla). Nedostaje sistemsko prikupljanje, obrada i distribucija podataka, praćenje stanja i izvještavanja o stanju u oblasti. Nivo međuinstitucionalne i međusektorske saradnje nije adekvatan, nejasno su definisane nadležnosti i poslovi koje obavljaju institucije iz sistema socijalne i dječje zašite. Takođe, mreža usluga u sistemu socijalne i dječje zaštite nije dovoljno razvijena.

U Federaciji BiH, 80 institucija direktno provodi socijalnu i dječju zaštitu. Od toga, njih 61 su osnovani i organizirani kao CSR koji imaju status pravne osobe (59 općinskih i 2 kantonalna), a 22 su organizirani kao službe socijalne zaštite u okviru općinskih organa uprave. Od 822 uposlenih, 304 je socijalnih radnika. U 2020. godini ukupno je obrađeno 228 hiljada slučajeva, odnosno 278 slučajeva po uposlenom, te pruženo 288 hiljada intervencija, odnosno 351 intervencija po uposlenom (zadnji raspoloživi podaci) . Podaci o prosječnom broju predmeta po socijalnom radniku i prosječnom vremenu socijalnih radnika provedenom na obukama u 2023. godini nisu dostupni.

U toku 2023. godine, u skladu sa Zakonom o ustanovama socijalne zaštite FBiH doneseni su Pravilnik o sadržaju i načinu vođenja evidencija o korisnicima na smještaju u ustanovama socijalne zaštite FBiH i Pravilnik o minimalnim standardima za pružanje usluga socijalnog zbrinjavanja i socijalne podrške u ustanovama socijalne zaštite FBiH, te su provođene edukacije stručnog i drugog kadra u ustanovama socijalne zaštite. Međutim, planirane aktivnosti obavljanja stručnog nadzora nad radom federalnih ustanova socijalne zaštite FBiH nisu realizovane, odnosno nisu imenovani stručni nadzornici u skladu s ovim zakonom.

U izvještajnoj godini, pripremljen je Prednacrt Zakona o socijalnim uslugama u FBiH i obavljene javne konsultacije[6]. Ovim zakonom, pored definisanja korisnika i pružaoca socijalnih usluga, preciziran je način pružanja socijalnih usluga prema hitnosti intervencije, stanju socijalne potrebe, prioritetu usluga i mjerama utvrđenim individualnim planom. S ciljem poboljšanja kvaliteta njegova života i uključenosti u zajednicu, socijalne usluge će se korisniku primarno pružati u njegovom domu ili u lokalnoj zajednici kroz vaninstitucionalno socijalno zbrinjavanje i socijalnu podršku. U odnosu na postojeći obezbjediće se dodatni modalitet finansiranja socijalnih usluga kroz osmišljavanje i razvijanje posebnih programa za pružanje određenih socijalnih usluga, posebno u onim sredinama u kojima one nisu uspostavljene ili razvijene u odgovarajućoj mjeri.

Planirane aktivnosti na izradi Zakona o djelatnosti socijalnog rada u FBiH nisu započete u 2023. godini.

U cilju unapređenja pojedinih zakonskih odredbi koje se tiču hraniteljstva, u 2023. godini izrađen je Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o hraniteljstvu u FBiH. Takođe, uspostavljeno je zajedničko Radno tijelo za praćenje implementacije Zakona o hraniteljstvu u FBiH. U skladu sa ovim zakonom donesen je Plan i program osnovnih i dodatnih edukacija hranitelja, te organizovano i provedeno 6 osnovnih i 5 dodatnih edukacija.

KLJUČNI NALAZ

Pozitivni pomaci zabilježeni su u provođenju procesa zaštite i zbrinjavanja socijalno osjetljivih kategorija stanovništva koji se tiču hraniteljstva. Potrebno je donijeti zakonsku regulativu iz oblasti pružanja socijalnih usluga.